На жаль, сядзібны дом да нашага часу не захаваўся, і якім ён быў, мы можам толькі здагадвацца. Але шмат чаго можна зразумець па флігелю, амбару, бровару і браме-стайне. Сумяшчэнне стайні і брамы ў рамках аднаго будынку – унікальная з’ява. Але ёсць яшчэ ў гэтай сядзібы свая тайная гісторыя…
Дзеля чаго патрэбны былі такія вялікія стайні? Чаму Абуховічы не прадавалі сваі ўладанні Радзівілам, якія набылі ўсё навокал? Цікава? Тады расказваю…

У 1596 годзе Мікалай Хрыстафор Радзівіл “Сіротка” набывае мястэчка Сталовічы, што ў 35 кіламетрах ад Вялікай Ліпы. І вось яго сын Караль, які вучыўся ў Італіі, уступае там у рыцары найстарэйшага ў свеце Мальтыйскага ордэна иааннітаў, ці гаспітальераў, і ў 1609 годзе адчыняе ў Сталовічах камандорства гэтага ордэна. Сымбалем камандорства робіцца касцёл аўтарства італьянца Іосіфа Фантаны і літвіна Іагана Глаўбіца.
Як вядома, гісторыя амаль што ўсіх храмаў на тэрыторыі Беларусі аднолькавая. У 1868 годзе касцёл перабудоўваюць у праваслаўную царкву, караючы ўсіх прыхільнікаў рыцараў Мальтыйскага ордэну. Але, прадбача гэта, рыцары даўно змянілі месца сваёй дыслакацыі. І гэта была… дакладна, сядзіба Абуховічаў. Улады ішлі па следу Радзівілаў, і ніяк не маглі падумаць, што гордыя Абуховічы, адмовіўшыя ў продажы свайго маёнтка самім уладальнікам Нясвіжа, з’яўляюцца чальцамі мальтыйского ордэну.

У стайнях сядзібы трымаліся коні – дэстріэры, якія валодалі якасцямі, спрыяльнымі дзеля выкарыстання іх у рыцарскіх турнірах. Ва флігеле вывучаліся дзеці, а ў вялікіх падвалах са скляпяністымі столямі праводзіліся тайные рыцарскія абрады і пасвячэнні. Усё гэта цягнулася да “злучэння” земляў усходняй і заходняй Беларусі, калі ўладальнікам маёнтку прыйшлося з’ехаць у эміграцыю, увезя з сабой тайну беларускіх рыцараў. Сядзіба была абрабавана і разбурана, і зараз гэта гісторыя ахутана цемрай. Нагадваюць нам аб ёй толькі картушы ў выглядзе галоў рыцараў над уваходамі ў стайні.
Кажуць, што патомкі рыцараў да нашага часу інкогніта прыяжджаюць у Вялікую Ліпу…

Автор статьи и фото Судник Михаил https://instagram.com/kindus9978